In de huid zitten pigmentcellen. Pigmentcellen in groepjes vormen een moedervlek. Als een groepje pigmentcellen verandert in kankercellen wordt het een melanoom. Melanoom is een vorm van huidkanker. De kwaadaardige cellen groeien ook in het weefsel rondom het melanoom. Doordat melanoomcellen zich kunnen verplaatsen, kunnen uitzaaiingen ontstaan in lymfeklieren en andere organen. Hoe dikker het melanoom is, hoe groter de kans op uitzaaiing.
Symptomen
Een melanoom ontstaat op de gave huid of uit een bestaande moedervlek. Het heeft 1 of meer van de volgende eigenschappen:
- De vlek heeft meer kleuren
- De vlek heeft een onregelmatige rand
- De vlek verandert van kleur
- De vlek is groter dan 5 millimeter
- De vlek jeukt, bloedt of verandert
Oorzaak
Bij het ontstaan van de meeste melanomen lijkt de zon een rol te spelen. Als kinderen vaak verbranden door de zon, is de kans op melanoom op latere leeftijd groter. U leest er meer over op de website van het KWF(https://www.kwf.nl/kanker-voorkomen/zonbescherming/zon-en-huidkanker).
Onderzoek
- Een verdacht plekje wordt door de dermatoloog verwijderd.
- Een arts onderzoekt dit weefsel onder de microscoop.
- Als het een melanoom is, wordt de dikte ervan bepaald. Dit heet de Breslow-dikte.
- In sommige gevallen wordt u met een melanoom doorverwezen naar de chirurg.
Behandeling
Het melanoom wordt ruimer weggehaald met een operatie. Dat betekent dat er ook huid rondom de plek waar het melanoom zat weggehaald wordt:
- Als de Breslow-dikte 2 millimeter of minder is, wordt er 1 centimeter huid weggehaald.
- Als de Breslow-dikte meer dan 2 millimeter is, wordt er 2 centimeter huid weggehaald.
Ook dit weefsel wordt door een arts onder de microscoop onderzocht. Zo wordt duidelijk of het melanoom helemaal weg is.
Lymfeklieronderzoek
Na het vaststellen van een melanoom volgt soms onderzoek van de lymfeklieren. Melanomen kunnen zich verspreiden in de lymfeklieren.
Als het nodig is volgt een schildwachtklierprocedure. Dit is het onderzoeken van de eerste lymfeklier waarnaar de tumorcellen zich kunnen verspreiden. Er is een kleine kans op complicaties bij deze operatie, zoals nabloeding, ontsteking of het lekken van lymfevocht. U leest meer over deze procedure op de pagina schildwachtklierprocedure.(https://ziekenhuisrivierenland.nl/onderzoeken/informatie-over-de-schildwachtklierprocedure/)
Controles
Na de operatie wordt u regelmatig gecontroleerd. Dit gebeurt afwisselend door de chirurg en dermatoloog.
- Jaar 1: 1 keer per 3 maanden een controle
- Jaar 2: 1 keer per 6 maanden een controle
- Jaar 3 tot en met 5: 1 keer per jaar een controle
Wat kunt u zelf doen
- Houd na behandeling van een melanoom de huid goed in de gaten.
- Neem meteen contact op als er nieuwe pigmentafwijkingen ontstaan of als bestaande moedervlekken veranderen.
- Let ook op huidveranderingen rond het operatielitteken en mogelijke vergroting van lymfeklieren.
- Ga niet te veel in de zon zitten.
- Zorg dat u niet verbrandt door de zon.
Zelfcontrole
U kunt zelf in een vroege fase een melanoom ontdekken. Het is dan belangrijk om regelmatig uw huid te controleren. Neem bij verdachte plekken meteen contact op met de huisarts of huidarts.
De dermatoloog legt uit hoe u een zelfcontrole doet. U kunt ook dit filmpje(https://youtu.be/CYuBPSwuEU0) bekijken van de KWF Kankerbestrijding.
Handige links
Meer informatie over melanoom vindt u op de volgende websites:
Patiëntenorganisatie Stichting Melanoom(https://www.stichtingmelanoom.nl/)
KWF(https://www.kwf.nl/kanker/melanoom)
Kanker.nl(https://www.kanker.nl/kankersoorten/melanoom/algemeen/wat-is-een-melanoom-huidkanker), een samenwerking van KWF, Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties NFK, Integraal Kankercentrum Nederland IKNL