Diabetische voet

U heeft een verwijzing naar de Gipskamer omdat u een diabetische voet heeft. Dit betekent dat u door diabetes een wond heeft aan uw voet of een behandeling krijgt om de drukplekken in uw voet weg te nemen.

De diabetische voet is een aandoening aan de voet bij mensen met diabetes (suikerziekte). Bij een diabetische voet hebben mensen meerdere problemen aan de voet. Er is een wond of infectie in combinatie met problemen aan de zenuwen en/of de bloedvaten. Bij mensen die al een lange tijd  diabetes hebben, raken de zenuwen beschadigd (neuropathie). Ook worden de bloedvaten slechter. Het gevoel in de voeten wordt minder door de beschadigde zenuwen. Door de slechtere doorbloeding genezen wondjes minder goed.

Mensen met diabetes kunnen verschillende klachten hebben aan de voeten. Ze kunnen gevoelloos zijn of juist pijnlijk. Warm en rood, of juist koud. Ook kunnen mensen wonden hebben die slecht genezen of niet vanzelf dichtgaan.

Soorten voetwonden bij een diabetische voet 

• Wonden die ontstaan omdat het gevoel in de voeten is verstoord. Dit is een gevolg van beschadigde zenuwen. 
• Wonden die ontstaan door een tekort aan zuurstof. Dit is een gevolg van beschadigde bloedvaten. De bloedvaten zorgen ervoor dat alle lichaamscellen voldoende zuurstof krijgen. 
• Wonden die ontstaan door een verstoring van het gevoel, gecombineerd met een verstoring van de bloedtoevoer.  

Een diabetische voet kunt u niet altijd voorkomen. U kunt het risico wel verkleinen met een goede zorg voor uw diabetes en uw voeten. Schakel bij twijfel of vragen hulp in van een professional. Zo kan een voetenspecialist (podotherapeut) een voetonderzoek bij u doen. U kunt zelf ook veel doen:

Controleer dagelijks uw voeten

Controleer elke dag of u wondjes of drukplekken ziet op uw voeten. Met een spiegel, die u schuin tegen de muur plaatst, kunt u ook uw voetzool bekijken. Controleer ook tussen uw tenen. Kunt u niet goed zien? Laat dan iemand in uw omgeving regelmatig uw voeten bekijken.

Schoenen met de juiste pasvorm 

De meeste wondjes bij mensen met diabetes ontstaan bij de tenen. Vaak komt dit door het dragen van een schoen met onvoldoende teenruimte. Als uw gevoel in de voeten minder is, voelt u een wondje vaak te laat. Laat een voetenspecialist daarom al uw schoenen bekijken op pasvorm en functie. Zo nodig kan de voetenspecialist overleggen met een orthopedisch schoentechnicus. Dit is een schoenmaker die is gespecialiseerd in het maken van schoenen voor mensen die problemen hebben met de voeten.

Controleer uw schoenen voordat u ze aantrekt

Voordat u uw schoenen aantrekt, is het belangrijk om altijd de binnenkant van de schoenen te controleren. U kunt dan kijken of er bijvoorbeeld een steentje in de schoen zit. Als uw zenuwen beschadigd zijn, voelt u dit steentje niet maar het kan wel een wondje veroorzaken aan uw voet.

Loop nooit op blote voeten 

Met blote voeten kunt u wondjes oplopen. Bijvoorbeeld als u uw teen stoot of op een scherp voorwerp stapt. Door beschadigde zenuwen merkt u dit niet. Veel wonden ontstaan dan ook thuis. Het is dus belangrijk dat u binnen ook geschikte schoenen of pantoffels draagt.

Pas op met hitte

Plaats uw voeten nooit tegen een kachel, neem geen warme kruik mee naar bed of neem geen (warme) voetenbaden. Door de beschadigde zenuwen merkt u te laat dat uw voeten verbranden. 

Omdat bij een diabetische voetwond meer oorzaken een rol spelen, wordt er een uitgebreide behandeling gestart. Eerst worden de wond en infectie behandeld. Daarna worden alle oorzaken aangepakt die een voetwond kunnen veroorzaken of in stand houden.

Onderdelen van de brede behandeling van de diabetische voet

• Behandelen van de wond
• Behandelen van de mogelijke infectie
• Aanpakken zuurstoftekort
• Drukontlasting in de voet
• Verwijderen van niet meer gezond weefsel
• Stabiliseren van de bloedsuikers
• Voeding optimaliseren

Behandeling van de wond

De wondbehandeling is erop gericht de wond in goede conditie te brengen. Er wordt gezorgd voor voldoende bloedvoorziening. Ook wordt de druk op de wond weggenomen. Daarnaast is het belangrijk het risico op een infectie zo laag mogelijk te houden. Naast een goede hygiëne wordt de wond vaak verzorgd en regelmatig beoordeeld.

Drukontlasting in de voet

Diabetische voetproblemen ontstaan vaak door een verhoogde druk op bepaalde plaatsen in de voeten. Deze druk kan ontstaan als de vorm van de voet verandert. Dit is een complicatie van diabetes. Drukplekken kunnen ook het gevolg zijn van verkeerde schoenen. Om de problemen met de diabetische voet op te lossen, is het belangrijk om deze drukplekken weg te nemen. Dit wordt offloading genoemd.

Het gevaar van drukplekken

Uw voet kan drukplekken krijgen omdat de vorm van de voet verandert of omdat u verkeerde schoenen draagt. Uw voet gaat eelt vormen op de plek van de verhoogde druk. Dat is een natuurlijke reactie maar door het eelt ontstaat er nog meer druk. Misschien voelt u dit niet vanwege de schade aan uw zenuwen. Er kan dan een bloeduitstorting ontstaan onder het eelt. Dit kan het begin zijn van een ernstige voetwond.

Drukvermindering begint met het weghalen van eelt en goede schoenen

Om te voorkomen dat u wondjes krijgt onder het eelt, is het belangrijk het eelt regelmatig weg te halen. Doe dit niet zelf, maar laat dit over aan uw zorgverlener of een erkende voetverzorger. Daarnaast moeten al uw schoenen worden gecontroleerd op mogelijke drukplekken. Verkeerde schoenen zijn heel vaak de oorzaak van voetproblemen bij mensen met diabetes.

Drukvermindering bij een bestaande wond 

Heeft u al een wond aan uw voeten? Dan moet de druk op een andere manier worden verlaagd. Bedrust geeft optimale rust, maar is vaak niet haalbaar. Het duurt soms wel vier tot twaalf weken voordat een voetwond is genezen. Alleen bij een plotselinge infectie is bedrust noodzakelijk. Het gebruik van krukken of een rolstoel is niet altijd mogelijk. Bij krukken bestaat het gevaar dat u de andere voet overbelast. In deze situatie is drukvermindering met gips of een speciale schoen de beste oplossing. Het voordeel hiervan is dat u kunt blijven lopen. 

Drukvermindering kan gedaan worden met de volgende technieken: 

• Vilt en foam
• Schoenen waarvan de zool alleen onder de middenvoet en hiel zit (we noemen dit ook wel verbandschoenen)
• Schoenen met een ronde afwikkelzool (schommelschoenen)
• Een gipslaars
• Een gipsschoen