De ziekte van Parkinson is een progressieve en complexe ziekte van de hersenen waar naar schatting 50.000 mensen in Nederland aan lijden. Binnen de medische wetenschap is de oorzaak van Parkinson nog niet echt bekend. De meest aanneembare theorieën denken dat het een tekort aan een stofje in de hersenen is: dopamine. Deze stof zorgt voor het ontstaan van de ziekte. Dopamine is een stof die nodig is voor het controleren van lichaamsbewegingen. Het wordt aangemaakt door speciale cellen in de hersenen, de zogenaamde zwarte kernen (substantia nigra). Het kan voorkomen dat door nog onbekende oorzaken deze zwarte kernen geleidelijk afsterven. Hierdoor ontstaat er een tekort aan dopamine in de hersenen.
Meer over
Risicofactoren
Ondanks dat de oorzaak van de ziekte van Parkinson nog niet duidelijk is, zijn er wel enkele risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van de ziekte kunnen verhogen. Voorbeelden van deze risico factoren zijn:
- Leeftijd (volwassenen tussen de 50 en 60 jaar oud hebben meer kans op Parkinson, voornamelijk door de achteruitgang in de werking van de hersenen bij het ouder worden)
- Stoornissen in de eiwitstofwisseling
- Omgevingsfactoren (langdurige blootstelling aan bepaalde giftige stoffen zoals pesticiden)
- Erfelijkheid (speelt bij minder dan 5% van de Parkinsonpatienten een rol)
- Sekse (mannen lopen meer risico op het ontwikkelen van de ziekte dan vrouwen)
Klachten
De klachten zijn zeer uiteenlopend. Hierdoor vertoont elke patiënt een uniek beeld van de Parkinsonsymptomen die zowel in ernst als beloop kunnen variëren. De eerste zichtbare symptomen van de ziekte vertonen zich meestal tussen de 50ste en 60ste levensjaren in de vorm van traagheid, stijfheid en beven van de lichaamsdelen.
Wanneer de volgende signalen zich vertonen is het raadzaam de huisarts in te schakelen:
- Stijfheid (rigiditeit) of krachtverlies van bepaalde spieren
- Trillen (tremor) van een van de handen (soms bij emotionele momenten), benen, kin, of tong
- Trager worden van bewegingen (bradykinesie)
- Moeite met starten van bewegingen (akinesie)
- Moeite met specifieke handelingen zoals schrijven en aan- en uitkleden
- Onderbrekingen van automatische bewegingen (hypokinesie)
- Vreemde trillingen aan een kant van het lichaam
- Snelle vermoeidheid
Mensen in een gevorderd stadium van de ziekte van Parkinson kunnen de volgende symptomen vertonen:
- Verminderde gelaatsuitdrukking (maskergelaat)
- Zachter en eentoniger spraak
- Kleiner handschrift
- 'Bevriezen' van de benen tijdens lopen (freezing), waardoor het lijkt alsof de voeten aan de vloer blijven plakken waardoor men schuivend
loopt. - Moeite met balans en coördinatie wat zich vertaalt in houdings- en evenwichtsproblemen wat kan leiden tot vallen
Psychiatrische symptomen
- Angststoornissen (paniek en zorgen over de toekomst)
- Stemmingsstoornissen (depressie, manie en hypomanie)'
- Slaapstoornissen (in- en doorslapen, onrustig slapen en overmatige slaperigheid)
- Cognitieve problemen (traagheid in informatieverwerking, problemen met executieve functies en geheugenproblemen)
Diagnose
Een tijdige diagnose van de ziekte van Parkinson is van cruciaal belang omdat er goede behandelingen bestaan die de symptomen kunnen verminderen. De neuroloog stelt de diagnose op, op basis van het verhaal van de patiënt en het lichamelijk onderzoek dat bij de patiënt wordt verricht. Hiernaast wordt vaak ook bloedonderzoek gedaan en een CT-scan gemaakt bij de patiënt om andere oorzaken van Parkinson-achtige symptomen uit te sluiten.