Voorste kruisband reconstructie

Kruisbandplastiek

De voorste kruisband kan scheuren bij het sporten of door een ongeluk. Als fysiotherapie niet helpt, kan een operatie nodig zijn. Een nieuwe kruisband verbetert de stabiliteit van de knie. Deze operatie wordt ook wel kruisbandplastiek genoemd.

Het kniegewricht

  • De knie bestaat uit 3 botdelen: het bovenbeen, onderbeen en de knieschijf.
  • Om het kniegewricht ligt een kapsel.
  • De knie wordt gestabiliseerd door banden: 2 banden liggen aan de buitenzijde van de knie aan iedere kant en zorgen voor zijdelingse stabiliteit.
  • In het kniegewricht liggen de voorste en achterste kruisband. De voorste kruisband voorkomt, samen met de achterste kruisband, dat het onderbeen tijdens het lopen en bij het maken van draaibewegingen naar voren schiet.

Als de voorste kruisband gescheurd is, wordt tijdens een kijkoperatie op de plaats van de oorspronkelijke voorste kruisband een nieuwe band gemaakt van uw eigen pezen. Hiervoor zijn verschillende manieren. Dit leest u bij 'De operatie'.

Voorbereiding

Orthopedieconsulent

De orthopedieconsulent is uw vaste contactpersoon. U krijgt in een gesprek informatie over de voorbereiding voor de operatie. Als u vragen of problemen heeft, kunt u contact opnemen met de orthopedieconsulent tijdens het telefonisch spreekuur. Dit kan van maandag tot en met vrijdag tussen 10.00 en 12.00 uur en tussen 13.00 en 15.00 uur op telefoonnummer 0344 67 46 76.

Fysiotherapie voor de operatie

Binnen een maand voorafgaand aan de operatie wordt er een afspraak gemaakt bij de fysiotherapeut in het ziekenhuis. Bij deze afspraak wordt u voorbereid op de operatie.  

  • U krijgt informatie over de operatie en revalidatie
  • U leert met krukken lopen
  • U krijgt oefeningen

Het is belangrijk dat u voordat u geopereerd wordt contact zoekt met een fysiotherapeut in de buurt waar u na de operatie kunt gaan revalideren.

De operatie

Verdoving

U krijgt een ruggenprik waardoor de benen verdoofd worden of een algehele verdoving (narcose). Dit wordt vooraf met u besproken door de anesthesioloog.

Operatiemethode

Op de plaats van de oorspronkelijke voorste kruisband wordt een nieuwe band gemaakt van uw eigen pezen. Dit gebeurd met een kijkoperatie in de knie. Als er bijkomende letsels, kraakbeenletsel of meniscusscheuren zijn, worden deze letsels ook meteen behandeld.

Een meniscusscheur kan soms ook gehecht worden, dit is beter voor het herstel van de knie. 

De orthopedisch chirurg heeft verschillende manieren voor het vervangen van de kruisband. De manier waarvoor wordt gekozen is op de polikliniek met u besproken.  

Gebruik van een pees uit de hamstring
  • Voor het vervangen van de voorste kruisband gebruikt de orthopeed één van de hamstringpezen. Dit is de meest gebruikte techniek.
  • Deze pees zit vast aan de voorzijde van het scheenbeen aan de binnenkant. De pees wordt via een extra sneetje aan de voorzijde van het scheenbeen gehaald.
  • Van deze pees wordt een nieuwe kruisband gevlochten.
  • De pees wordt daarna met de kijkoperatie op de juiste plek verankert in een bottunnel, zowel in het boven als onderbeen.
  • De pees wordt op spanning gebracht voor een stabiele knie.

Het herstel na de operatie met deze methode gaat vaak sneller en geeft minder pijnklachten.

Lemaire Plastiek

Met de lemaire plastiek krijgt de knie extra stabiliteit bij draaibewegingen. De orthopeed bepaalt samen met u of een aanvullende lemair plastiek nodig is.

  • In sommige gevallen maakt de orthopeed aan de buitenzijde van de knie nog een verstevigende band tussen het bovenbeen en onderbeen.
  • Hiervoor wordt een strip uit het peesblad  aan de buitenzijde van de knie gebruikt en met een botanker vast gezet op het bovenbeen.
  • Er wordt hiervoor een extra snee gemaakt aan de buitenzijde van de knie van ongeveer 4 tot 5 centimeter.

Deze extra versteviging wordt bij mensen met een verhoogd risico op kruisbandletsel  geadviseerd. Ook bij mensen met hypermobiliteit van de gewrichten en bij jonge sporters met een contactsport waarbij snelle draai- en kapbewegingen worden gemaakt, zoals bij voetbal, tennis en volleybal.  

Deze methode verkleint de kans op het opnieuw afscheuren van de kruisband in de toekomst met zo’n 60%.

De revalidatie na een kruisbandreconstructie met een lemair plastiek is gelijk aan alleen een kruisbandreconstructie. 

Gebruik van de knieschijfpees
  • Voor het vervangen van de voorste kruisband gebruikt de orthopeed het middelste deel van de knieschijfpees. Aan beide kanten zit een stukje bot. Het voordeel is dat deze botblokjes stevig kunnen worden vastgezet met schroeven in het boven en onderbeen.
  • De nieuwe kruisband wordt op de plaats van de kapotte kruisband vastgezet. Na de operatie is er een litteken op de voorkant van de knie.
  • De operatie duurt ongeveer 90 minuten. De wond wordt met oplosbare hechtingen gehecht. Deze hoeven niet te worden verwijderd.

Een nadeel van deze operatiemethode is dat het langdurige kniepijn aan de voorzijde kan geven.

Menicushechting

Als er ook een scheur in de meniscus zit, kan deze scheur verwijderd of gehecht worden. Dit ligt aan hoe de meniscus is gescheurd.

Een gehechte meniscus moet goed vastgroeien in de weken na de operatie.

De eerste 6 weken mag u de knie niet verder dan 90 graden buigen en moet u met krukken lopen. U gaat dit samen met de fysiotherapeut oefenen.

Met een menicushechting mag u pas na 4 maanden weer gaan sporten.

Na de operatie

Na de operatie en de revalidatie voelt de knie steviger aan. Het doorzakken bij draaibewegingen is bij ongeveer 90 procent van de patiënten geheel verdwenen. De nieuwe kruisband is echter altijd zwakker dan de originele kruisband.

Weer bewegen/belasten

  • Na 6 tot 8 maanden kunt u de kruisband weer volledig belasten.
  • Na 1 jaar mag u weer, in overleg met uw fysiotherapeut, contactsport in wedstrijdverband doen.

Oefenen

Na de operatie probeert u de knie zo goed mogelijk te buigen en te strekken. 

Als het gevoel in uw been terug is en de pijn onder controle is, gaat u met 2 krukken lopen. U mag hierbij volledig op het geopereerde been steunen.

Na de operatie mag u beginnen met oefeningen in bed. Deze oefeningen zorgen ervoor dat het bloed goed door het been stroomt.

Oefeningen liggend

Oefening 1: Voet afwisselend optrekken en van u af bewegen.
Oefening 2: Aanspannen van de bovenbeenspieren door de knieschijf op te trekken en de knieholte in het bed te drukken.

  • Ga op uw bed zitten en leun naar achteren. 
  • Leg uw geopereerde been gestrekt neer.
  • Trek uw voet naar u toe en duw uw knieholte richting het bed.
  • Hierbij spant u de bovenbeenspieren aan. 

Maak 3 sets van 15 herhalingen van deze oefening. Tussen de sets houdt u 30 seconden rust. Doe de bewegingen rustig. Gebruik geen kracht van buitenaf.

 

Oefeningen zittend

Oefening 3: Kniebuiging

  • Ga op een stevige stoel zitten.
  • Zet uw geopereerde been op de grond op een handdoekje.
  • Schuif uw voet zover mogelijk naar achter en buig hierbij uw knie zover als u kunt. 

Doe deze oefening 3 series van 15 herhalingen. Tussen de series houdt u 30 seconden rust.

Pijnbestrijding

Pijnstillers

Een kruisbandoperatie geeft pijnklachten na de operatie en tijdens de revalidatie. Tegen pijn en het dik worden van de knie krijgt u pijnstillers mee voor de eerste 2 weken. 

Ijspakking (coldpack)

Het gebruiken van een ijspakking kan de pijn verzachten. Gebruik de ijspakking thuis minimaal 3 tot 5 keer per dag. Zorg dat er altijd een dunne laag stof tussen de huid en de ijspakking zit. Dit kan bijvoorbeeld een theedoek zijn. U kunt ook een kniebrace met koelelementen en verstelbaar klittenband gebruiken. Deze kniebrace geeft na de operatie ook goede ondersteuning. 

Naar huis

De operatie is een dagbehandeling. In sommige gevallen kan het nodig zijn dat u 1 nacht in het ziekenhuis blijft. 

U krijgt een verwijzing mee voor de fysiotherapeut. 

Na 6 tot 8 weken komt u voor controle naar de polikliniek. Zodra de afspraak voor u is gemaakt, ziet u deze in het patiëntenportaal MijnZR.

Wanneer neemt u contact op

Neem contact op met de orthopedieconsulent of met de afdeling Orthopedie als u de volgende klachten krijgt:

  • Als de wond gaat lekken. 
  • Als de hele knie dik of rood wordt en meer pijn gaat doen.
  • Bij koorts.

Complicaties

  • Een doof gevoel naast het litteken. Dit kan langere tijd duren voor herstel. Soms blijft een deel van de knie een doof gevoel houden. 
  • Het litteken kan bij knielen gevoelig zijn na een knieschijfpees kruisband reconstructie met pijn rond de knieschijfpees. 
  • Veel littekenweefsel met toenemende stijfheid van de knie. Er is een operatie nodig om dit te verwijderen.
  • Stijve knie die niet goed gebogen of gestrekt kan worden. 
  • Infectie; de wond is erg rood, dik en is pijnlijk.
  • Trombose; bij trombose ontstaat er een stolsel in een bloedvat, meestal in de kuitader. Het onderbeen is pijnlijk, wordt enorm dik, lichtrood en glanzend.

Leefregels

De eerste weken na de operatie

Het is belangrijk om het revalidatieprogamma met de fysiotherapeut goed te volgen. De fysiotherapeut helpt u om de knie weer sterker te maken. Het is de bedoeling dat u na uiterlijk 6 weken weer kunt lopen zonder krukken en kunt fietsen en autorijden.                                         

De eerste maand na de operatie vraagt de revalidatie veel van u. De nieuwe kruisband mag niet te vroeg overbelast worden.

Sport

  • Als de knie goed reageert, kunt u na ongeveer 8 weken starten met hardlopen op vlak terrein. 
  • Contactsporten zoals voetbal of hockey kunnen na 8 tot 12 maanden weer. 
  • Bespreek het weer gaan sporten met de orthopedisch chirurg en de fysiotherapeut.

Weer werken

  • Bij licht lichamelijk werk kunt u waarschijnlijk na 6 weken weer gaan werken. 
  • Bij zwaarder werk kan dit 10 tot 12 weken duren.

Fysiotherapie na de ziekenhuisopname

Na een reconstructie van de voorste kruisband duurt de revalidatie tot 12 maanden. We adviseren 2 tot 3 keer per week (sport) fysiotherapie bij u in de buurt tijdens deze revalidatieperiode. 

In het begin van de revalidatie ligt de nadruk op het goed leren lopen met krukken en het goed leren buigen en strekken van uw knie. 

Na gemiddeld 4 tot 6 weken kan het kruklopen worden afgebouwd. Daarna gaat u coördinatie en stabiliteit van de knie oefenen om weer zo goed mogelijk uw dagelijkse activiteiten te kunnen doen.

In de laatste fase van de revalidatie wordt u voorbereid om weer te gaan sporten.