Stoma

Als u niet meer normaal kunt plassen of poepen, kan soms een stoma nodig zijn. De chirurg maakt dan een gaatje in de buik. Op dat gaatje wordt een stukje darm aangesloten. De plas of poep komt dan via dit gaatje uit het lichaam. Het komt terecht in een zakje van kunststof dat op het lichaam wordt geplakt. Dit zakje moet u regelmatig vervangen. Een stomaverpleegkundige leert u hoe dat moet.

Een stoma krijgen heeft veel invloed op uw leven. Bij darmoperaties is er een kans op een stoma. U komt daarom in contact met een stomaverpleegkundige. Dit is een specialist in de zorg voor stomapatiënten. De stomaverpleegkundige helpt patiënten voor en na de operatie. Het doel is om te leren hoe u de stoma moet verzorgen. U kunt het dan snel zelfstandig doen.

Colostoma

• Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm.
• Het zieke deel van de dikke darm wordt weggehaald.
• Een stuk van het gezonde deel wordt door de buikwand naar buiten gebracht.
• Het wordt ook dikke-darmstoma genoemd.

Ileostoma

• Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm.
• De dunne darm komt via de stoma in de buikwand naar buiten.
• Deze stoma steekt 2 tot 3 centimeter boven de buikhuid uit.
• Het wordt ook wel dunne-darmstoma genoemd.

Urinestoma

Voor het aanleggen van een urinestoma wordt 10 tot 15 centimeter van de dunne darm gebruikt. Hier worden de urinewegen die vanaf de nieren komen aan vastgemaakt.

Het stukje dunne darm komt via de stoma naar buiten. Een urinestoma steekt 2 tot 3 centimeter boven de buikhuid uit.

Plaats van de stoma

Voor de operatie kijkt de stomaverpleegkundige welke plaats op de buik het beste is voor een stoma.

De stomaverpleegkundige komt tijdens uw opname bij u langs om de zorg aan te leren. Daar mogen ook uw partner of andere mensen die u thuis kunnen helpen bij zijn.

Stappenplan verzorgen stoma

U krijgt een stappenplan voor het verzorgen van de stoma. Hierin staat precies wat u moet doen. De verpleegkundigen helpen u met de verschillende stappen. Op deze manier leert u hoe u zelf de stoma verzorgt.

Naar huis

Als u naar huis mag, regelt de stomaverpleegkundige alles rondom de stomazorg. 

Materialen

Een bedrijf dat medische spullen levert, brengt alle materialen bij u thuis. Dit bedrijf handelt ook de administratie met de zorgverzekering af. Als u bijzondere spullen nodig heeft moet u die zelf betalen. De stomaverpleegkundige kan u hier meer over vertellen.

Thuiszorg

Er wordt ook thuiszorg geregeld. U krijgt een overzicht mee voor de verpleegkundige van de thuiszorg.

Controles

Als u 1 week thuis bent, belt de stomaverpleegkundige u op om te vragen hoe het met u gaat. 

Ongeveer 2 tot 3 weken na de operatie komt u naar de polikliniek. Bij deze afspraak worden de hechtingen rond de stoma verwijderd. We vragen u om bij elk bezoek aan de stomapolikliniek uw stomamateriaal mee te nemen.

Het eerste jaar heeft u regelmatig een afspraak met de stomaverpleegkundige. Daarna is het verstandig om 1 keer per jaar een controle te hebben.

Tijdens het schoonmaken van de stoma kan het slijmvlies soms een beetje bloeden. Dit is niet erg, als het vrij snel stopt. Leg een koud washandje of gaasje op de stoma.

Het kan zijn dat u na de operatie aandrang voelt op uw anus. Dit kan komen doordat er nog een stuk darm van uw anus zit. Er kan wat slijm komen, dit kan grijs tot bruin van kleur zijn. Dit is normaal.

De huidplaat laat los waardoor er poep onder de huidplaat komt. Soms lekt er zoveel dat ook de kleding vies wordt. Het is handig als u bijhoudt wanneer er lekkage was en hoe dat kwam.

Wat kunt u er zelf aan doen

Vervang het zakje meteen nadat u de lekkage ontdekt. Kijk of u zelf de oorzaak kunt vinden en oplossen.

Wanneer neemt u contact op?

Als de stoma vaker dan 1 keer per 2 weken lekt.

Verzorgen

• Het verzorgen van de stoma gaat het makkelijkst als er weinig poep is. Meestal is dat ‘s morgens voor het ontbijt. Op deze manier heeft u geen last van poep die tijdens het vervangen van het zakje naar buiten komt.
• Verwissel het zakje op tijd. Het zakje mag maximaal 1/3 gevuld zijn. Als een zakje te vol is, kan het overlopen bij het verschonen. Het kan ook zijn dat het zakje te zwaar wordt. Door het gewicht kan het zakje van loslaten.
• Het is niet nodig plakresten van de huid te verwijderen. Wilt u dat wel doen? De stomaverpleegkundige weet welke middelen u veilig kunt gebruiken. Maak na het gebruik van een middel de huid goed schoon met lauwwarm water. Deze middelen worden meestal niet vergoed door de zorgverzekering.
• U kunt staan of zitten bij het verzorgen van de stoma.
• U kunt douchen met of zonder zakje.
• Zorg ervoor dat uw huid glad is. Door huidplooien blijft de huidplaat niet zitten. Haren op de huid rond de stoma kunt u 1 tot 2 keer per week wegscheren. Scheer altijd van de stoma af.
• Doe als de poep bovenin het zakje blijft hangen een paar druppels olie of een propje toiletpapier in het zakje. Voeding met veel vezels en veel water drinken zorgen ervoor dat de poep zachter wordt. Het loopt dan makkelijker in het zakje.
• Zorg dat u altijd extra opvangmateriaal bij u heeft als u weggaat. Neem dit ook mee als u naar de polikliniek komt voor een controle.

Producten

Gebruik alleen producten die speciaal bedoeld zijn voor het gebruik onder opvangmateriaal. Oplosmiddelen, ontvettende middelen of vette crèmes irriteren de huid. Ze verminderen ook de plakkracht van de huidplaat.

Het stomazakje heeft een koolstoffilter. Dit filter zorgt ervoor dat de gasvorming uit de darm reukloos ontsnapt. Laat deze filter niet nat worden, want dan werkt het niet meer. In de doos met stomazakjes zitten stickertjes die u op de filter kunt plakken bij diarree of als u gaat zwemmen of douchen. De filter wordt dan niet nat. Als u het stickertje weer verwijdert, werkt de filter nog.

Koolstoffilters trekken vaak de lucht uit het zakje als er weinig gasvorming is. U kunt de filter dan even afplakken.

Op de volgende websites kunt u meer lezen over een stoma:

Stomaatje.nl(https://www.stomaatje.nl/)

Stomavereniging.nl(https://www.stomavereniging.nl/)

Maag Lever Darm Stichting(https://www.mlds.nl/ziekten/operaties/stoma/)

De afbeeldingen die gemerkt zijn met een * zijn afkomstig uit Shutterstock of Depositphotos en via een licentieovereekomst door ons verkregen. Het is aan derden niet toegestaan om deze afbeeldingen op welke wijze dan ook, te gebruiken of te kopiëren. Voor het eigen gebruik van deze afbeeldingen verwijzen wij naar www.shutterstock.com(https://www.shutterstock.com/nl/) of www.depositphotos.com(https://www.depositphotos.com).

Bronvermelding soorten stoma: ColoPlast.com