Sterilisatie van de vrouw

Bij sterilisatie van de vrouw worden de eileiders afgesloten. Dat gebeurt via een laparoscopische operatie (kijkoperatie in de buik). Na de operatie kunnen zaadcellen niet meer naar de eicel toe. En de eicel kan niet meer naar de baarmoeder toe. Dit voorkomt een zwangerschap.

Sterilisatie is definitief. Het kan eigenlijk niet meer ongedaan gemaakt worden. Het is daarom belangrijk dat u zeker weet dat u geen kinderen meer wilt.

Voor- en nadelen

Voordelen 

  • Sterilisatie is erg betrouwbaar. U hoeft zich geen zorgen te maken over de mogelijkheid van een zwangerschap.
  • U hoeft geen andere anticonceptie meer te gebruiken

Nadelen 

  • U krijgt een korte verdoving en een operatie.
  • De ingreep is definitief en niet (makkelijk) te herstellen. U kunt spijt krijgen van uw keuze.
  • De kosten worden mogelijk niet vergoed door uw zorgverzekeraar.
  • Een sterilisatie verandert niets aan uw hormonen of uw menstruaties: als u nu last heeft van uw hormonen of menstruaties, blijft dat dus zo na de sterilisatie.

Voorbereiding

De gynaecoloog bespreekt voor de operatie wat er met u gaat gebeuren. En omdat u een narcose krijgt, heeft u kort voor de kijkoperatie ook een gesprek met de arts die de narcose geeft (anesthesioloog).

U mag tijdens deze operatie niet zwanger zijn. Er mag ook geen bevruchte eicel zijn die na het onderzoek zou kunnen innestelen. Als u op dit moment de pil gebruikt, blijf die dan gebruiken tot en met de dag van de operatie.

Als u op dit moment een spiraal heeft, dan kan die vaak tijdens de sterilisatie worden verwijderd. Overleg dit met uw gynaecoloog.

Als u geen andere voorbehoedsmiddelen gebruikt, moet u een condoom gebruiken bij het vrijen. Dit moet dan vanaf het ongesteld zijn tot aan de operatie. Geen seks hebben in die periode kan ook.

De behandeling

De sterilisatie wordt gedaan op de dagbehandeling. Dat betekent dat u maar een paar uur in het ziekenhuis hoeft te blijven. En dat u dezelfde dag weer naar huis kunt. U krijgt een korte, algehele verdoving (narcose).

Kijkoperatie

Een sterilisatie wordt via een kijkoperatie (laparoscopie) gedaan. De gynaecoloog maakt hierbij een sneetje onder de navel van ongeveer 1 cm. Via die opening wordt de buik gevuld met koolzuurgas. Zo worden de eileiders en baarmoeder goed zichtbaar.

Daarna maakt de gynaecoloog in de onderbuik nog 1 of 2 kleine sneetjes. Hierdoor gaan instrumenten de buik in waarmee de gynaecoloog de sterilisatie kan uitvoeren. 

De sterilisatie: 2 opties

De sterilisatie kan op 2 manieren gebeuren:

Het afsluiten van de eileiders

Dit gebeurt door dichtbranden (coagulatie) of door afklemmen met een klemmetje (clipje). Er is weinig verschil tussen deze methoden. Ze zijn even effectief.

Het verwijderen van de eileiders

Bij deze optie worden de eileiders helemaal weggehaald. Deze operatie is even veilig als het afsluiten van de eileiders, maar duurt iets langer. Er is een extra sneetje nodig. Een voordeel van deze methode is bescherming tegen eierstokkanker: ongeveer de helft van de eierstokkanker komt uit de eileider. U heeft hierna dus minder kans op eierstokkanker. Deze manier van sterilisatie kan níet meer worden teruggedraaid. 

De gynaecoloog die de sterilisatie uitvoert, overlegt met u op welke manier u gesteriliseerd wordt.

Andere manieren

Soms moet de gynaecoloog een andere manier van sterilisatie kiezen dan met u is afgesproken. Bijvoorbeeld omdat de eileiders te dik zijn en er geen klemmetje omheen kan. Heeft u hier bezwaar tegen? Bespreek dit dan van tevoren met uw gynaecoloog.

Het kan ook zijn dat de eileiders bij een kijkoperatie niet goed genoeg te zien zijn. Dan is een buikoperatie de enige andere manier om de sterilisatie uit te voeren. Maar bij een buikoperatie krijgt u een groter litteken. En moet u opgenomen worden in het ziekenhuis. Omdat u tijdens de operatie slaapt is het niet mogelijk om met u te overleggen. Heeft u bezwaar tegen een buikoperatie? Bespreek dit dan van tevoren met uw gynaecoloog.

Sterilisatie tijdens een buikoperatie 

De gynaecoloog kan ook een sterilisatie doen tijdens een buikoperatie voor een andere reden. Bijvoorbeeld tegelijk met een keizersnede. 

Wie voert de sterilisatie uit

In de meeste gevallen wordt de sterilisatie uitgevoerd door de gynaecoloog met wie u de sterilisatie van tevoren bespreekt. Soms is dat niet mogelijk. Ook als een andere gynaecoloog de sterilisatie uitvoert, gaat dat nog steeds op dezelfde manier. Heeft u er bezwaar tegen als een andere gynaecoloog de sterilisatie doet? Bespreek dit dan van tevoren met uw eigen gynaecoloog.

Na de behandeling

Meteen na de sterilisatie heeft u vaak buikpijn. Meestal is dat aan het einde van de dag veel minder. Soms duurt de pijn wat langer. Tegen de pijn kunt u pijnstillers nemen, als u die mag gebruiken. Gebruik dan het liefst paracetamol. Neem alleen als het echt nodig is diclofenac of naproxen en lees de bijsluiter goed.

Ook schouderpijn komt voor. Dat komt door het koolzuurgas dat tijdens het onderzoek gebruikt wordt. Dit prikkelt het middenrif, wat pijn veroorzaakt. Het koolzuurgas gaat vanzelf weg uit het lichaam. De pijn is de dag na de operatie meestal weg.

Naar huis 

U mag dezelfde dag weer naar huis. U bent dan door de operatie en de narcose vaak nog slap. Zorg daarom dat iemand u ophaalt uit het ziekenhuis. Zelf autorijden of met het openbaar vervoer naar huis gaan wordt afgeraden.

Hechtingen 

De wondjes in uw buik worden gehecht met zelf-oplossende hechtingen. Het kan ruim 6 weken duren voordat de draadjes weg zijn.

Na 1 week mogen de hechtingen eventueel verwijderd worden, als u er last van heeft. Komt er wondvocht uit de wondjes? Gebruik dan een pleister om uw kleding te beschermen.

Douchen en in bad

U mag direct na de operatie weer douchen. Na een week mag u ook weer in bad. 

Herstel 

Meestal heeft u een paar dagen nodig om weer te herstellen. Zorg voor extra hulp als dat nodig is. U kunt weer beginnen met werken als u hersteld bent. Rustig sporten mag weer na 2 weken. Intensief sporten mag weer na 4 weken. 

Wanneer contact opnemen?

Heeft u koorts of erge buikpijn? Neem dan contact op met de gynaecoloog.

Risico's en complicaties

De kans op complicaties bij een sterilisatie is klein. U kunt een blaasontsteking krijgen, of een ontsteking van de wondjes. Heel soms zien we een ontsteking in de buikholte. Ook een trombosebeen komt heel zelden voor. Heel soms beschadigen de darmen of een bloedvat. De kans op zo'n complicatie is wat groter bij verklevingen in de buik. 

Heel soms lukt de sterilisatie niet. De gynaecoloog kan de eileiders dan niet goed genoeg zien om de sterilisatie goed te kunnen uitvoeren. De gynaecoloog bespreekt dit na afloop van de sterilisatie met u.

Kans op een zwangerschap

Geen enkele vorm van anticonceptie voorkomt zwangerschap honderd procent. Dit geldt ook voor sterilisatie. Maar de kans op zwangerschap na een sterilisatie is heel klein. Het komt tussen 2 en 5 keer per 1000 sterilisaties voor. U kunt zwanger worden als de eileider spontaan herstelt (na het afsluiten van de eileiders). Eicellen en zaadcellen kunnen er dan weer doorheen. 

Zwangerschap blijft dus heel soms mogelijk. Wordt u niet meer ongesteld? Dan is er een kleine kans is dat u zwanger bent. Doe dan een zwangerschapstest. Geeft deze test inderdaad aan dat u zwanger bent? Bespreek dit dan met uw arts. Het is namelijk mogelijk dat de zwangerschap in de eileider zit in plaats van in de baarmoeder. U moet dan op tijd behandeld worden.

Goed om te weten

Na sterilisatie is de kans op zwanger worden heel klein. Verder verandert er niets in uw lichaam:

  • De hormoonspiegels blijven hetzelfde. 
  • Het onbevruchte eitje wordt door het lichaam opgenomen. 
  • U komt niet eerder in de overgang
  • Er verandert weinig in psychische en seksuele zin 

Uw eigen menstruatie

Gebruikte u vóór de sterilisatie anticonceptie met hormonen, en stopt u daarmee? Dan kan de menstruatie weer zijn zoals vóór die anticonceptie. Dat kan dus ook langer duren en erger zijn, of onregelmatig. 

Vergoeding zorgverzekeraar

Sterilisatie valt niet onder de basisverzekering. Bent u aanvullend verzekerd? Vraag dan bij uw ziektekostenverzekeraar na of sterilisatie in uw geval vergoed wordt.