Nierstenen verwijderen met vergruizer

De nieren halen afvalstoffen uit het lichaam. Deze afvalstoffen plast u uit. Soms lossen de afvalstoffen niet helemaal op. Ze vormen dan kleine steentjes. Dit worden nierstenen genoemd. Soms zijn de stenen te groot en kunnen ze vast komen te zitten in de urineleider, de buis tussen de nier en de blaas. U kunt ze dan niet meer uitplassen. Dit kan heel veel pijn doen in de onderbuik. U kunt infecties krijgen en uw nier kan slechter gaan werken. Dit zijn redenen om de nierstenen te verwijderen.

De nierstenen worden verwijderd met een niersteenvergruizer. De behandeling werkt meestal goed. Soms worden de stenen niet in 1 keer vergruisd. Dan moet de behandeling herhaald worden. 

• Bij de behandeling gebruiken we röntgenstraling. Dit kan schadelijk zijn voor een ongeboren kind. Als u zwanger bent of zou kunnen zijn, overleg dan met de arts of de behandeling uitgesteld kan worden. 
• Bij een zwangerschapswens kan de behandeling in de week na de eerste dag van de menstruatie worden gedaan.

Voor de behandeling

• In overleg met de arts kan het zijn dat u 1 uur voor de behandeling een paracetamol van 500 milligram en een zetpil diclofenac van 100 milligram krijgt.
• Voor de behandeling wordt op de afdeling Radiologie een röntgenfoto van de buik gemaakt. Zo kan de arts precies zien waar de nierstenen zitten.

De behandeling

• De behandeling wordt gedaan door de laborant.
• U gaat met een bloot bovenlijf op de behandeltafel liggen. 
• U wordt aangesloten op een monitor die uw hartslag bijhoudt.
• Ook worden tijdens de behandeling röntgenopnamen of een echo gemaakt. Hiermee kan de laborant goed bepalen waar de nierstenen zitten. 
• De laborant smeert wat gel op uw rug. 
• De niersteenvergruizer is in de behandeltafel ingebouwd. Met schokgolven worden de nierstenen vergruisd tot zeer kleine stukjes. Soms kunt u door het bewegen van de steen wat tintelingen of lichte pijn voelen. Laat het de laborant weten als u erge pijn heeft. 

Het vergruizen duurt ongeveer 30 minuten. Voor de niersteenvergruizing bent u in totaal 1 uur in het ziekenhuis.

• U plast de vergruisde steendeeltjes uit. Hierdoor kan er bloed bij de urine zitten. U hoeft daar niet van te schrikken.
• Door veel te drinken en te bewegen plast u het gruis sneller uit. Doe dit wel voorzichtig en overdrijf niet.
• Het is mogelijk dat u koliekpijnen krijgt. U heeft dan krampen in de zij die uitstralen naar de onderbuik. U kreeg bij uw laatste controle een recept mee voor pijnstillers. Die kunt u gebruiken tegen deze kolieken.

Opvangen van steengruis

Het uitplassen van het steengruis kan enkele weken duren. Het gruis en mogelijk steentjes die u plast, moet u opvangen voor onderzoek. 

Pijnstilling

Als u thuis nog pijn heeft, mag u pijnstillers nemen.

• Dag 1 en 2: 4 keer per dag 2 paracetamols van 500 milligram
• Dag 3 en 4: 4 keer per dag 1 paracetamol van 500 milligram
• Daarna stopt u met het innemen van paracetamol. Als u toch nog pijn heeft, mag u maximaal 4 keer per dag 2 paracetamols van 500 milligram innemen.

Controleafspraak

Ongeveer 2 weken na de behandeling heeft u een afspraak met de uroloog. Vóórdat u op controle komt, laat u op de afdeling Radiologie een röntgenfoto van de buik maken. De uroloog kan dan beoordelen of de behandeling succesvol is geweest.

• Door de schokgolven kan de huid beschadigen. Dit voelt aan als een schaafwond. Na een paar dagen zal deze wond genezen. 
• U kunt lichte koorts krijgen. Dit gebeurt meestal bij mensen die vóór de behandeling al een ontsteking aan de urineweg hadden. U krijgt dan medicijnen.

Wanneer contact opnemen

In de volgende situaties neemt u contact met ons op:

• U heeft koorts, de temperatuur is dan boven de 38.5 °C of u heeft langer dan 24 uur koorts boven de 38 °C.
• U heeft pijn die niet overgaat. Ook niet na het nemen van pijnstillers of 4 keer per dag 2 paracetamols van 500 milligram.

Deze tekst is gebaseerd op informatie van de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU).