Herstel na een hartoperatie

Herstellen na een hartoperatie of hartklepoperatie gebeurt voor het grootste deel thuis. Het is dan belangrijk om goed op een aantal dingen te letten.

Het herstellen na een hart(klep)operatie is voor iedereen anders, maar voor alle patiënten geldt dat het volgen van een hartrevalidatieprogramma helpt om sneller beter te worden. Soms heeft u extra zorg nodig, zoals wijkverpleging of gezinsverzorging. Dit wordt in overleg met u geregeld vanuit het ziekenhuis.

Bekende klachten

• Spierpijn in de nek, rug, ribben en schouders die 6 tot 8 weken kan duren.
• Voor u en soms ook voor uw partner en gezin is een hartoperatie spannend. Snel moe zijn en plotseling boos worden of huilen zonder duidelijke reden horen erbij. Vaak gaat het snel weer beter. Duurt het erg lang, bespreek het dan met uw huisarts.

Wondgenezing

• Het borstbeen wordt weer stevig aan elkaar gemaakt met roestvrijstalen draden. Deze draden worden niet verwijderd. De volledige genezing van het borstbeen duurt ongeveer 3maanden. Het is verstandig om de eerste 6 weken na de operatie geen zware huishoudelijke werkzaamheden te verrichten. Hoesten, niezen en persen blijven de eerste weken soms gevoelig.
• U mag elke dag douchen, naar wacht de eerste 6 weken nog met in bad gaan.
• Gebruik geen poeders en zalfjes op de wond.
• De hechtingen van de wond lossen in ongeveer 6 weken vanzelf op.
• Het is voor vrouwen verstandig om dag en nacht een bh zonder beugels te dragen. Hierdoor geneest de wond mooier.

Geneesmiddelenkaart

U krijgt een geneesmiddelenkaart. Op deze kaart staan de medicijnen die u gebruikt en/of moet gaan gebruiken. Het is een handig hulpmiddel bij overleg met de huisarts, specialist en apotheker. Zet nieuwe medicijnen op de kaart en streep middelen die u niet meer gebruikt door.

Trombosedienst

• Het kan zijn dat u na de operatie medicijnen blijft gebruiken die de stolling van het bloed remmen. Die middelen heten bloedverdunners. Hierdoor maken we de kans kleiner dat er stolsels ontstaan in omleidingen (bypasses) of op de hartkleppen. De trombosedienst controleert regelmatig het bloed van mensen die Sintrommitis of Marcoumar gebruiken. De hoeveelheid tabletten die wordt voorgeschreven kan wisselen.
• Als er bloed in uw plas of poep zit, moet u contact opnemen met de trombosedienst of met uw huisarts.
• Niet alle geneesmiddelen kunnen in combinatie met Sinrommitis en Marcoumar worden gebruikt. Aspirine als pijnstiller mag u in combinatie met Sinrommitis of Marcoumar niet gebruiken. Paracetamol mag wel. Overleg bij twijfel met de huisarts.

Steunkousen

U krijgt een steunkous als er voor het maken van de omleidingen een ader uit het been is gebruikt. De kous zorgt ervoor dat uw been niet dik wordt. U draagt 6 weken overdag de steunkous. Na deze periode heeft de bloedsomloop van het been zich aangepast aan de nieuwe situatie en hoeft u de kous niet meer te dragen. U krijgt de kous in het ziekenhuis.

Antibiotica (Endocarditis profylaxe)

Voor alle patiënten met een hartklep geldt dat zij bij verwondingen, medische behandelingen of behandelingen bij de tandarts kort tegen infecties beschermd worden door middelen die bacteriën doden (antibiotica).

Bloedverdunners

Patiënten met een mechanische nieuwe hartklep moeten altijd en levenslang de bloedverdunners Sintrommitis of Marcoumar gebruiken. Daarbij horen ook de controles door de trombosedienst. Als er een bioprothese is gebruikt, kan dat anders zijn. De cardioloog bespreekt dat met u.

Wondpijn

• Bij het verwijderen van de ader uit het been beschadigen we soms een kleine huidzenuw. Hierdoor kan er bijvoorbeeld op het scheenbeen en de enkel een plek zonder gevoel ontstaan. Deze plek wordt langzaam kleiner, maar vaak blijft een klein deel van de huid van het been vreemd aanvoelen.
• Vooral bij de knie en de enkel kan het litteken van de wond de eerste weken een stekende pijn geven.
• Als de wond steeds pijn doet, rood en dik wordt en er komt veel vocht uit, dan moet u de huisarts bellen. Als er een klein beetje vocht uit de wond lekt, kunt u een droog steriel gaas op de wond leggen. Dit maakt u vast met een pleister.

Neem contact op met de huisarts

• Als de temperatuur boven de 38,5 °C komt. Meet de temperatuur opnemen met een thermometer in de anus (het poepgat).
• Als de wonden rood, dik en pijnlijk worden of als er vocht uit de wond komt.
• Als het hart onregelmatig slaat.
• Bij het ontstaan van pijn op de borst zoals voor de operatie, maar ook bij het erger worden of bij verandering van de wondpijn van de borst- of beenwond.
•  Als u er lang last van blijft houden dat u moeilijk kunt ademen (kortademigheid).
• Als u steeds meer moet hoesten en als er dan groen of geel slijm omhoog komt.

• Stoppen met roken verbetert de conditie en aangerichte schade kan ‘herstellen’.  Neem voor hulp of hulpmiddelen bij het stoppen met roken contact op met de huisarts.
• Laat de bloeddruk regelmatig controleren en behandelen al dat nodig is.
• Let op voeding, eet minder vet en gebruik minder zout. Ga bij overgewicht afvallen met de hulp huisarts of diëtist.
• Bepaal zelf de snelheid van het weer beginnen met lichamelijke, geestelijke en sociale activiteiten. Neem tussendoor regelmatig rust. Een beetje moe worden mag, maar overdrijf niet.
• Probeer situaties die zorgen voor stress en vervelende spanning te ontwijken.
• Als u in het ziekenhuis al goed kon lopen, ga dan de eerste dag na thuiskomst een klein stukje rustig wandelen. Bij het weer starten met sporten speelt uw conditie van voor de operatie een rol.
• Fietsen kunt u na 4 tot 6 weken proberen als u zich zeker genoeg voelt.
• Als u geen spierpijn meer heeft in borst en nek kunt u na 6 weken voorzichtig beginnen met autorijden.
• Vrijen is geen activiteit die het hart extra belast. De inspanning hierbij is te vergelijken met het oplopen van 2 trappen. U kunt het gewoon weer doen als u eraan toe bent.
• U voelt zelf het beste wanneer u weer aan werken toe bent. Bespreek starten met werken zo snel mogelijk met werkgever, bedrijfsarts, huisarts of bespreek het tijdens de controle-afspraak met de cardioloog. Vaak is het verstandig te beginnen met halve dagen en dit langzaam op te voeren.
• Als u vlot en zonder problemen herstelt, is na ongeveer zes weken een vakantie heel goed mogelijk. Wel is het verstandig dit van tevoren met uw huisarts, cardioloog en de trombosedienst te bespreken.
• Alcohol versterkt de werking van de bloedverdunners Sintrommitis en Marcoumar. Drink niet meer dan twee tot drie glazen alcohol per dag.
• Diabetici moeten hun bloedsuikergehalte controleren omdat door de hartoperatie de instelling veelal verstoord raakt.