Gebruik van pancreasenzymen

Na een operatie aan of bij een ontsteking van de alvleesklier zijn er meestal te weinig pancreasenzymen in het lichaam. Voeding kan dan niet goed verteerd worden. 

Gevolgen tekort

Zijn er onvoldoende enzymen in uw dunne darm om voeding te kunnen verteren? Dan kan uw lichaam de voedingstoffen, vooral de vetten, niet goed opnemen. 

Dit kan de volgende klachten geven:

• (Langdurig) vol en opgeblazen gevoel na de maaltijd
• Overmatige gasvorming en buikkrampen
• Afwijkende poep (ontlasting): de poep komt vaker, stinkt meer dan normaal, is vaak beige/grijs van kleur, vettig van samenstelling en blijft plakken aan het toilet.

Als vet en andere voedingsstoffen minder goed opgenomen worden, ontstaat ook: 

• Gewichtsverlies
• Gezondheidsproblemen, zoals ondervoeding
• Tekorten aan (de in vet-oplosbare) vitamine A, E, D en K. De darm neemt deze vitaminen niet goed op. De vitaminen gaan gedeeltelijk verloren via de poep.

Door pancreasenzympreparaten in te nemen komen er weer meer enzymen in de darmen. De darmen kunnen voedingstoffen dan weer beter verteren en opnemen. Maar het lichaam kan voedingsstoffen nooit meer volledig normaal verteren. 

Hoe zien pancreasenzympreparaten eruit?

Pancreasenzympreparaten zijn capsules met daarin gedroogde korrels. Deze korrels bevatten de enzymen. Iedere korrel bevat een beschermlaagje (coating) om de enzymen tegen maagzuur te beschermen. In de dunne darm gaan de capsules uiteindelijk open. De verteringsenzymen doen dan hun werk.

Soorten enzympreparaten

Pancreasenzympreparaten bevatten de enzymen lipase, protease en amylase:

• Lipase zorgt voor de vertering van vetten
• Protease zorgt voor de vertering van eiwitten
• Amylase zorgt voor de vertering van koolhydraten

Daarnaast zijn er verschillende preparaten die verschillende hoeveelheden pancreasenzymen bevatten. In onderstaande tabel staat een overzicht. Aan de 'eenheden lipase' kunt u zien hoeveel enzymen er in een preparaat zitten.

(https://ziekenhuisrivierenland.nl/media/3c0lkiyi/161555_het-gebruik-van-pancreasenzymen-4.png)

Hoeveel enzymen heeft u nodig?

Hoeveel enzymen u per maaltijd of tussendoortje nodig heeft, is vooral afhankelijk van: 

• Hoeveel vet er in de maaltijd zit 
• Hoeveel pancreasenzymen uw lichaam zelf nog aanmaakt.

Het advies is om per 1 gram vet 1000-2000 eenheden lipase te nemen. Dit verschilt per persoon. De arts of diëtist bepaalt hoeveel enzymen u nodig heeft. 

U kunt ook zelf bepalen hoeveel pancreasenzymen u per maaltijd nodig heeft. Dit doet u door te berekenen hoeveel vet er in uw voeding zit. De hoeveelheid vet in een maaltijd berekent u met behulp van de vettabel(https://ziekenhuisrivierenland.nl/media/m25bwlgn/161558_bijlage-vettabel-pancreasenzymen.pdf) of een andere voedingsmiddelentabel, bijvoorbeeld de Eetmeter(https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/apps-en-tools-voedingscentrum/mijn-eetmeter-app-online.aspx) (Voedingscentrum). Uw diëtist kan u daarbij helpen.

Innemen preparaten

• Neem de capsules in bij de hoofdmaaltijden, en ook bij tussendoortjes die vet bevatten. Bijvoorbeeld (chocolade)melk, (drink)yoghurt, vla, koek, chips en chocolade.
• Enzymen zijn niet nodig bij bijvoorbeeld koffie, thee, frisdrank, limonade, fruit, drop, kauwgom en zuurtjes.
• Neem de capsules tijdens de maaltijd in. Duurt de maaltijd langer?Bijvoorbeeld als u uit eten gaat? Verdeel dan de capsules over de maaltijd: aan het begin, halverwege en na de maaltijd. 
• De enzymen werken vanaf een half uur tot 1 uur na inname en blijven dan anderhalf tot 2 uur actief in de darm.
• Bent u een capsule vergeten in de nemen, doe dit dan tot een half uur na de maaltijd. Neem ze niet later in. Dan hebben de enzymen te weinig tijd om zich met het voedsel te mengen.
• Maak de capsules liever niet open. Lukt het niet de capsules in 1
  keer door te slikken? Dan mag u de capsules openen. Neem de korrels dan los in. Samen met een zuur voedingsmiddel, bijvoorbeeld appelmoes, yoghurt, sinaasappelsap of appelsap.
• Zorg dat er geen korrels in de mond achterblijven. Deze kunnen 
  het slijmvlies in de mond aantasten.
• Kauw de korrels niet fijn.

Bijwerkingen preparaten

Overmatig gebruik van pancreasenzymen kan verstopping (obstipatie) veroorzaken. Overleg dan met uw arts en/of diëtist overleggen of de dosering omlaag kan.

U kunt de vettabel gebruiken om te berekenen hoeveel vet u binnenkrijgt. Ga voor meer informatie naar de pagina Vettabel(https://ziekenhuisrivierenland.nl/behandelingen/vettabel/). Of gebruik de Eetmeter op de website van het voedingscentrum: Voedingscentrum(https://www.voedingscentrum.nl/nl/thema/apps-en-tools-voedingscentrum/mijn-eetmeter-app-online.aspx).

Op de website van de Maag Lever Darm Stichting(https://www.mlds.nl/) kunt u meer informatie vinden over pancreasenzymen.