Azathioprine Mercaptopurine

Als u de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa heeft, kan de arts u azathioprine voorschrijven. Dit medicijn wordt in het lichaam omgezet in mercaptopurine. Als u niet tegen azathioprine kunt, krijgt u mercaptopurine dat ook in medicijnvorm bestaat. Wat u op deze pagina leest over azathioprine, geldt ook voor mercaptopurine. 

Azathioprine is een immunosuppressivum. Dat betekent dat het medicijn de afweer van het lichaam tegen invloeden van buitenaf tegenhoudt. De kans op een ontsteking door bijvoorbeeld bacteriën of een virus is dan groter. Het middel onderdrukt ook bepaalde ziekten die tegen het eigen lichaam gericht zijn. Een ziekte gericht tegen het eigen lichaam zonder duidelijke oorzaak heet een auto-immuunziekte. Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn zijn auto-immuunziektes.

Het duurt 12 tot 16 weken voordat u merkt dat azathioprine helpt.

Als azathioprine helpt tegen uw klachten, dan kunt u het jarenlang gebruiken. Soms zorgt het middel voor bijwerkingen. Lees meer onder het kopje Bijwerkingen.

Azathioprine wordt ook gebruikt bij orgaantransplantaties, de behandeling van tumoren en bij een aantal andere auto-immuunziekten.

Het gebruik samen met andere middelen

Over het algemeen kunt u azathioprine naast bijna alle geneesmiddelen gebruiken. Het is wel belangrijk om de arts te vertellen welke medicijnen u gebruikt. Ook de middelen die u zonder recept gebruikt. 

Soms is het nodig om nog een ander medicijn te gebruiken om de azathioprine beter te laten werken. Een bekend voorbeeld is Allopurinol. Dit wordt gebruikt bij jichtaanvallen. Het is dan wel belangrijk dat het aantal pillen azathioprine dat u inneemt wordt aangepast. Bespreek dit met de arts.

Zwangerschap en borstvoeding

Het is belangrijk om de arts of MDL-verpleegkundige te laten weten dat u zwanger bent. Laat het ook weten als u nadenkt over een zwangerschap. Dit geldt voor vrouwen én mannen. 

Azathioprine is veilig voor gebruik tijdens de zwangerschap. Bij borstvoeding gaat azathioprine wel in zeer kleine beetjes over in de moedermelk. Dit lijkt geen gevolgen voor de baby te hebben.

Azathioprine is er in pillen van 25 of 50 milligram. Hoeveel u moet innemen hangt af van uw lichaamsgewicht. Meestal is dat 2 tot 2,5 milligram per kilogram. We onderzoeken uw bloed om te zien of de hoeveelheid niet te hoog of te laag is.

Er zit een klein beetje lactose in de pillen. 

U moet het middel  iedere dag slikken. 

Elk medicijn heeft bijwerkingen die meer of minder ernstig of lastig zijn. Dit is voor iedereen verschillend. Mogelijke bijwerkingen van azathioprine zijn:

• Misselijkheid, braken, verminderde eetlust en diarree.
• Huiduitslag, jeuk.
• Koorts, koude rillingen, spierpijn.
• Geelzucht, dit is een ontsteking aan de lever waardoor de huid en/of ogen geel worden.
• Alvleesklierontsteking.
• Vermindering van het bloedgehalte, de witte bloedcellen en de bloedplaatjes.
• Keelpijn in combinatie met koorts, regelmatig een bloedneus en snel blauwe plekken. Dit kan betekenen dat de bloedaanmaak niet goed gaat.
• Iets grotere kans op kwaadaardige aandoeningen. De kans wordt groter boven de leeftijd van 65 jaar.

Bloedcontrole

Om bijwerkingen snel op te sporen onderzoeken we 1 keer per 3 tot 4 maanden uw bloed. Het is dus belangrijk om deze bloedcontrole te laten doen. De uitslag van het bloedonderzoek hoort u van de arts of van de MDL-verpleegkundige. 

Algemene controle

Als de ziekte rustig is geworden en dat ook blijft, komt u voor algemene controles. U wordt ongeveer 3 keer per jaar door de MDL-verpleegkundige en 1 keer per jaar door de arts gecontroleerd. 

Contact opnemen

Neem meteen contact op:

• Als er iets verandert aan uw lichaam.
• Als u denkt dat u last van bijwerkingen heeft.

Alcohol

Drink niet meer dan 1 glas alcohol per dag. Zo voorkomt u problemen met de lever. 

In de zon zitten

Lang in de zon zijn verhoogt de kans op huidkanker. Gebruik zonnebrandcrème met beschermingsfactor 30 tot 50.

Griepprik 

Door uw ziekte heeft u een verminderde afweer tegen invloeden van buitenaf, zoals bacteriën of een virus. Daarom is het verstandig om ieder jaar een griepprik te halen. Voor de griepprik kunt u naar de huisarts gaan. De griepprik beschermt u niet tegen alle griepsoorten die er zijn. Het effect van de griepprik treedt na 2 weken op.

Vaccinaties

Vaccinatie met levende vaccins zoals tegen gele koorts, BMR (bof, mazelen en rodehond) en BCG (tuberculose en lepra) is niet veilig. Deze vaccinaties kunnen bij u pas 3 maanden na het stoppen van het innemen van azathioprine.

Huisgenoten en contact

Azathioprine is ook een middel dat gebruikt kan worden in hogere doseringen voor de behandeling van bepaalde soorten kanker. Daarvoor gelden vaak specifieke regels voor het gebruik in de thuissituatie. De dosering die u bij uw darmziekte gebruikt,  wordt beschouwd als veilig in het dagelijks leven in de omgang met anderen, bijvoorbeeld kussen en vrijen. Ook zijn geen speciale maatregelen nodig voor het gebruik van de toilet. 

Laat kinderen niet in contact komen met de medicijnen.

Wij hebben een speciaal spreekuur, u leest er meer over op Maag-, Darm- en Lever-spreekuur(https://ziekenhuisrivierenland.nlundefined).
Meer informatie kunt u lezen op de websites Crohn en Colitis NL(https://www.crohn-colitis.nl/) en de Maag Lever Darm Stichting(https://www.mlds.nl/).