In het slijmvlies en de randen van het ooglid zitten kleine klieren die traanvocht maken. Het traanvocht zorgt ervoor dat de ogen niet uitdrogen en houdt bacteriën en virussen tegen. Soms zijn er te veel tranen en is er een behandeling nodig.
Symptomen
Door het knipperen van de oogleden wordt traanvocht samen met afvalstoffen en het stof uit de buitenlucht afgevoerd naar de neusholten. Dit gaat via 2 traanpuntjes, traankanaaltjes, traanzak en traanbuis. Bij een verstopt traankanaal komt het traanvocht via de ogen naar buiten.
Oorzaken
- Er zit een vuiltje of er schuurt een haartje tegen het oog.
- De traanpuntjes zitten niet op de juiste plaats of zijn verstopt.
- Het ooglid en de sluitspiertjes van de oogleden worden slapper. Het ooglid gaat dan afstaan. De traanpunt en de ooglidrand liggen dan niet meer goed tegen het oog. Het traanvocht kan niet goed in de traanpuntjes komen.
- Verstopping:
- van het traankanaaltje, de traanzak en/of traanbuis door een ontsteking, ongeluk of een afwijking bij de geboorte.
- op de plaats waar de traanbuis in de neusholte komt.
- Door droge ogen worden extra tranen gemaakt. Deze tranen zijn anders. Ze kunnen de ogen niet goed beschermen.
- Een afwijking bij de geboorte. Heel vaak gaat dat tijdens het eerste levensjaar vanzelf over.
Wat kunt u zelf doen
Laat uw ogen onderzoeken als het veel tranen van de ogen lang duurt.
Bij een onderzoek haalt de oogarts een kleurstrookje langs het oog om te zien waar de irritatie zit en of de traanfilm stabiel is.
Er kan ook water in de traanpuntjes gespoten worden om te kijken of de traanpuntjes wel open zijn en of die op de goede plaats liggen.
Behandeling
- De oorzaak van de irritatie behandelen, bijvoorbeeld haartjes weghalen.
- Een ooglidoperatie als de traanpunten en/of het ooglid niet goed aansluiten. Dit gebeurt onder plaatselijke verdoving. Bloedverdunnende medicijnen moeten meestal van tevoren worden gestopt.
- Een verstopt traankanaaltje groter maken door deze groter te knippen met een klein schaartje.
- Bij een verstopping van de traanzak of traanbuis een nieuwe verbinding maken tussen de traanzak en de neusholte. Dit wordt ook wel de endonasale Dacryocystorhinostomie (endo-DCR) genoemd. Deze operatie wordt uitgevoerd door de KNO-arts, samen met de oogarts.
Operatie (endo-DCR)
- De operatie gebeurt meestal onder narcose. U komt dus nuchter naar het ziekenhuis. Bloedverdunnende medicijnen worden meestal van tevoren gestopt.
- De traanzak wordt bereikt via de neus.
- Via de bestaande traanbuis wordt een opening gemaakt naar de traanzak en daar worden buisjes geplaatst. Deze buisjes blijven 3 tot 6 maanden zitten om de nieuwe opening goed open te houden.
Complicaties
Geen enkele ingreep is zonder risico’s. Zo is ook bij deze ingreep de normale kans op complicaties aanwezig zoals nabloeding, bloeduitstorting of wondinfectie.
Adviezen voor thuis
- De eerste 2 weken na de ingreep kan de neusholte aan de geopereerde zijde wat verstopt zijn.
- U krijgt oogdruppels of oogzalf mee om na de operatie te gebruiken.
- In plaats van de neus snuiten kunt u beter de neus ophalen.
- Als u moet niezen, houd dan uw mond open, zodat de druk kan ontsnappen.
- Houd thuis nog 1 week rust. Daarna mag u uw normale werkzaamheden weer hervatten.
- Tot aan de eerstvolgende controle op de polikliniek mag u niet sporten.
- Bij pijn mag u maximaal 4 keer per dag 1000 mg paracetamol nemen.
Behandeling bij kinderen
Bij kinderen kunnen de ouders of de verzorgers de traanzak leeg drukken door de neus te masseren. Bij een ontsteking kan de oogarts oogdruppels geven. Meestal gaat de verstopping vanzelf over. Als dat niet gebeurt, is behandeling nodig. Het traankanaaltje wordt groter gemaakt met een ballonnetje of een metalen staafje. Bij kinderen gebeurt dat onder algehele verdoving.
Deze folder is tot stand gekomen onder redactie van de commissie Patiëntenvoorlichting van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) 2013 (oogheelkunde.org)