Slijtage van het netvlies (Macula-degeneratie)

Maculadegeneratie is een oogziekte waarbij het oog details slechter gaat zien. Het centrale gedeelte van het netvlies wordt ook wel de macula of gele vlek genoemd. De macula zorgt voor het zien van kleine details. Dit komt door speciale cellen die kegeltjes worden genoemd. Het verdwijnen van die kegeltjes wordt maculadegeneratie genoemd. Het scherpe zien verdwijnt en er blijft midden in het beeld een vlek achter. De belangrijkste vorm van deze slijtage van het netvlies heet leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD). De leeftijdgebonden maculadegeneratie begint meestal na het vijftigste levensjaar. 

Er zijn 2 vormen leeftijdgebonden maculadegeneratie: droge LMD en natte LMD.

Droge LMD 

• Er komen kleine bleekgele stipjes in de macula. Dit zijn drusen.
• De kegeltjes verdwijnen waardoor het oog slechter gaat zien.
• Heel langzaam vallen er steeds meer kleine stukjes uit het beeld weg. Het beeld kan ook vervormen.
• Meestal worden de ogen tegelijk slechter.

Het is bij de droge LMD belangrijk dat u er op let of het zien verandert. U ziet bijvoorbeeld een bocht in een raamkozijn of regel van een schrift. Dit kan wijzen op het ontstaan van natte LMD. Bij deze vorm gaat u veel sneller slechter zien.

Natte LMD 

• Er ontstaan nieuwe bloedvaatjes achter de macula. Dit zijn zwakke vaatjes die gaan lekken. Er komt dan vocht en bloed in of onder het netvlies.
• Door het lekken gaan de cellen in het netvlies die gevoelig zijn voor licht kapot. Er komen littekens op de macula. Er komt een blinde vlek in het midden van het zicht.
• Bij natte LMD kan het andere oog nog lange tijd goed blijven.
• Deze vorm is te behandelen als het vroeg ontdekt wordt. De behandeling zorgt ervoor dat het zicht niet nog slechter wordt.

Leeftijd

LMD betekent Leeftijdgebonden MaculaDegeneratie. Het komt dus vooral door ouder worden. In Nederland lijdt naar schatting ongeveer 14 procent van de mensen tussen de 55 en 64 jaar aan een vorm van LMD. In de groep van 65 tot 75 jaar is dat bijna 20 procent. Bij mensen boven de 75 jaar tot 37 procent.

Erfelijkheid 

LMD kan erfelijk zijn. Dit betekent dat er een groter risico is als iemand in de familie LMD heeft.

Roken

LMD komt 5 keer zo vaak voor bij mensen die meer dan een pakje sigaretten per dag roken. Zelfs 15 jaar na stoppen met roken is er nog steeds een grote kans op LMD.

Voeding

Een tekort aan antioxidanten. Dat is een stof die de kegeltjes in het netvlies beschermt tegen schadelijke stoffen. Het tekort aan antioxidanten ontstaat door het eten van voeding met veel verzadigde vetten en het drinken van alcohol.

Geslacht

Een vrouw van boven de 75 jaar heeft 2 keer zoveel kans op LMD als een man van dezelfde leeftijd. Dit komt omdat het hormoon oestrogeen in het bloed bij vrouwen na de menopauze omlaag gaat. De kans op LMD wordt dan groter.

• Test uw ogen door de Amslertest te doen. Houd uw hand voor een oog. Kijk met het andere oog strak naar 1 punt op ruitjespapier.  Doe hetzelfde met het andere oog. Als de lijnen vervormen of als u zwarte vlekken ziet, kan dit door LMD komen. Maak dan zo snel mogelijk een afspraak bij de oogarts.
• Draag een beschermende zonnebril, wanneer u in de zon bent of onder de zonnebank gaat.
• Eet veel fruit en donkere bladgroenten zoals spinazie, groene kool en boerenkool. Ook het eten van vette vis blijkt een beschermende werking te hebben.
• Stoppen met roken.
• Weinig alcohol drinken
• Hoge doseringen voedingssupplementen nemen. Welke supplementen u moet nemen bespreekt u met de oogarts. 

Onderzoek

De oogarts test eerst hoe scherp u nog ziet en onderzoekt het netvlies. Dit gebeurt met een lamp en een vergrootglas. Dit onderzoek wordt spiegelen genoemd.

Soms is aanvullend onderzoek noodzakelijk, zoals bijvoorbeeld Fluorescentie Angiografie(https://ziekenhuisrivierenland.nlundefined) of een Optical Coherence Tomografie(https://ziekenhuisrivierenland.nlundefined) (OCT).

Mogelijke behandelingen

• Middelen die zorgen dat het ontstaan van nieuwe bloedvaten minder wordt. De middelen worden in het oog gespoten met een intravitreale injectie(https://ziekenhuisrivierenland.nlundefined).
• Laserbehandeling

• Vergrotingsapparaten
• Telescoopbrillen
• Boeken met extra grote letters
• Luisterboeken
• Aangepaste computers

Het goed en vakkundig aanpassen van deze hulpmiddelen is belangrijk. Er zijn specialisten die u kunnen helpen. 

U leest meer informatie op de website van de Maculavereniging(https://maculavereniging.nl/).