Multiple sclerose (MS) is een chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel is opgebouwd uit miljoenen zenuwcellen. Deze cellen zijn allemaal met elkaar verbonden via zenuwuitlopers. Deze uitlopers hebben een beschermlaag die myeline heet. Door ontstekingen in het zenuwstelsel beschadigt de myeline. De hersenen geven prikkels en signalen niet goed meer door naar bijvoorbeeld de armen. Deze kun je dan minder makkelijk bewegen. Omdat het afweersysteem de eigen zenuwcellen aanvalt is MS een auto-immuunziekte.
Vormen van MS
Er zijn 4 vormen van MS:
Relapsing-Remitting
Bij deze vorm zijn er terugvallen en herstelperioden. Een terugval noemen we een relaps of schub (spreek uit als sjoep). Een herstelperiode is een remissie. Een aanval en hoe lang de periode tussen 2 terugvallen duurt is niet te voorspellen.
Secundair-Progressief
Bij deze vorm zijn er geen herstelperioden meer. Het lichaam werkt steeds minder goed.
Benigne MS
Bij deze vorm van MS kan het jaren duren voordat er sprake is van handicaps. Er zit veel tijd tussen de terugvallen.
Primair-Progressief
Bij deze vorm zijn er geen terugvallen. Vanaf het begin gaat het langzaam slechter.
Klachten bij MS
Er zijn 3 soorten klachten:
Terugvallen
Een terugval op het eigen afweersysteem veroorzaakt een ontsteking. Hierdoor ontstaan er opeens klachten. Wanneer de ontsteking verdwijnt, verdwijnen vaak ook de klachten. Dit kan binnen een paar dagen tot een paar weken gebeuren. De ontstekingen veranderen uiteindelijk in harde plekken in het zenuwstelsel. Letterlijk betekent multiple sclerose dan ook meervoudige (multiple) littekens (sclerose).
Klachten die niet lang duren
Soms duren klachten maar enkele minuten en verdwijnen daarna weer. De belangrijkste kortdurende klachten zijn prikkelingen, tintelingen en minder goed voelen.
Chronische klachten
Chronische klachten gaan niet meer weg. Soms worden ze langzaam erger. Kortdurende klachten kunnen uiteindelijk chronische klachten worden.
Symptomen
De symptomen van MS zijn verschillend. De plek waar het laagje myeline beschadigd raakt, bepaalt welke symptomen je krijgt. Dit zijn de klachten die er vaak zijn:
- Moeheid: ernstige vermoeidheid die lang duurt
- Problemen met zien: pijn in de ogen, dubbel of wazig zien
- Problemen met praten: minder concentratie, traag denken, moeilijk woorden kunnen vinden of onduidelijk spreken
- Bewegen: duizeligheid en trillingen vooral in de handen
- Problemen met plassen en/of poepen: plas of poep niet op kunnen houden, blaasontsteking, vaker moeten plassen, verstopping of diarree
- Seksuele problemen: door lichamelijke of psychische klachten
- Pijn in het gezicht
- Cognitieproblemen: moeite met concentreren en leren
- Gevoel: tintelingen, koude handen en voeten, koud en warm niet meer voelen, een brandend gevoel
Oorzaken
De precieze oorzaak van MS is nog niet bekend. Het is wel bekend dat er 3 dingen zijn die een rol kunnen spelen: erfelijkheid, het afweersysteem en waarschijnlijk virussen.
Erfelijkheid
MS zelf is niet erfelijk, maar de aanleg ervoor waarschijnlijk wel. De ziekte komt in sommige families vaker voor dan in andere.
Afweersysteem
Het afweersysteem maakt ziekmakers zoals virussen en bacteriën onschadelijk. Bij MS doet het afweersysteem dat niet meer. Het keert zich juist tegen weefsels in het eigen lichaam.
Virussen
Het is nog niet duidelijk welk virus een rol speelt bij MS. Het gaat misschien om een virus dat alleen in gemiddelde klimaten voorkomt. MS ontstaat pas vele jaren na besmetting met het virus.
Behandelingen
Omdat de oorzaak van MS niet bekend is, kan MS nog niet genezen. De behandeling richt zich op vertraging van het ziekteverloop en het verminderen van de klachten.
Behandelen gebeurt met medicijnen. De neuroloog en/of MS-verpleegkundige geeft u voorlichting over de werking en bijwerkingen van de medicijnen.
Als aanvulling op de behandeling is er een verpleegkundig spreekuur MS(https://www.ziekenhuisrivierenland.nl/behandelingen/multiple-sclerose-ms-spreekuur).
Handige links
MS zorgt ook vaak voor problemen met concentreren en leren. In de video wordt meer verteld over de problemen die u kunt ervaren.
Meer informatie vindt u op de websites:
MS(https://www.ms.nl)
Nationaal MS Fonds(https://nationaalmsfonds.nl/)